بستن

ولتاژ و جریان در برق چیست؟

تعریف ولتاژ و جریان در برق :

 

ولتاژ چیست ؟

ولتاژ در واقع یک نیرو یا انرژی الکتریکی است که سبب ایجاد جریان الکتریکی در سیم (یا مدار) می شود. واحد اندازه گیری آن ولت است و در مدارات الکتریکی با ( V ) نشان داده می شود. به زبان خودمانی تر سرعت حرکت الکتریسیته یا فشار وارده جهت حرکت الکترون ها.

برای روشن شدن یک وسیله برقی می بایست آن وسیله را بین دو نقطه وصل کنیم، که آن دو نقطه دارای اختلاف پتانسیل الکتریکی باشند. مثلاً یک لامپ کوچک را بین قطب های یک باطری که با هم اختلاف پتانسیل ۱/۵ ولت دارند وصل می کنیم و لامپ روشن می شود.

ما در برق ساختمان همیشه با ولتاژ ۲۲۰ ولت سرو کار داریم. بجز برق آسانسور ، که سه فاز بوده و برقکار ساختمان زیاد با آن سروکار نداشته و نصب آن وظیفه نصاب آسانسور است. (گاهی در موتور خانه ها و چیلرها هم با برق سه فاز سرو کار داریم ).

ولتاژ برق در کشورهای مختلف متفاوت است. مثلاً ولتاژ برق در قاره آسیا، اروپا، آفریقا و استرالیا ۲۲۰ ولت ۵۰ هرتز می باشد. (بجز کشور عربستان صعودی، ژاپن و فیلیپین). بسیار پیش آمده، کسانی که به خانه خدا سفر می کنند و از آنجا وسایل برقی خرید می کنند و با خود می آورند، چون نمی دانند که وسایل برقی کشور عربستان با ولتاژی متفاوت از برق کشور ما کار می کند، آن وسیله برقی را در ایران مستقیم به پریز برق وصل می کنند، متاسفانه دستگاه را سوزانده و شروع به گفتن بدوبیراه به سازنده دستگاه می کنند.

ولتاژ برق در کشورهای شمال آمریکا و قسمت هایی از جنوب این قاره، عربستان، ژاپن، فیلیپین، ۱۱۰ ولت ۶۰ هرتز می باشد.

در نقشه زیر می توانید اختلاف ولتاژ برق در کشورهای مختلف را مشاهده کنید.



برق در کشورهای دنیا

 

جریان چیست ؟

جریان یعنی حرکت الکترون ها در یک مسیر مشخص مثلاً در یک سیم. که این الکترون ها از آخرین لایه ظرفیت اتم خود جدا شده اند و در یک مسیر در حال حرکت هستند. به زبان خودمانی تر مقدار انرژی که نیروی الکتریسیته با خود حمل میکند. واحد جریان برق آمپر است.

جریان یعنی حرکت الکترون ها در یک مسیر مشخص مثلاً در یک سیم. که این الکترون ها از آخرین لایه ظرفیت اتم خود جدا شده اند و در یک مسیر در حال حرکت هستند. به زبان خودمانی تر مقدار انرژی که نیروی الکتریسیته با خود حمل میکند. واحد جریان برق آمپر است.

 

 

ما باید در برق ساختمان به جریانی که یک مسیر ( سرخط ) مصرف می کند دقت داشته باشیم و به تناسب آن، از سیم و فیوز مناسب استفاده کنیم. مقررات برق ساختمان برای سرخط های

  • روشنایی ۱۰ آمپر
  • پریزها ۱۶  آمپر
  • کولر آبی ۱۶ آمپر
  • کولر گازی حدوداً ۲۰ آمپر و بالاتر
  • فیوز اصلی در جعبه فیوز را هم ۲۵ آمپر در نظر گرفته است.

 

بد نیست این را هم در مورد ولتاژ و جریان بدانیم که:

ولتاژ دادنی و جریان گرفتی است

یعنی اگر ما یک وسیله برقی داشته باشیم که با ولتاژ ۱۱۰ ولت کار می کند و ما به اشتباه آن را به ولتاژ ۲۲۰ ولت وصل کنیم. مطمئنن آن وسیله آسیب می بیند. ولی در مورد جریان این طور نیست. یعنی اگر ما یک وسیله داشته باشیم که ۲ آمپر جریان مصرف می کند، در صورتی که آن را به یک منبع تغذیه ۳ آمپر وصل کنیم، آن دستگاه فقط به اندازه آن ۲ آمپری که نیاز دارد از منبع تغذیه برمی دارد و آسیبی به مدار آن وارد نمی شود.

 

توان چیست؟

مقدار انرژی که دستگاه در مدت زمان خاصی مصرف می کند و واحد آن وات است.


تقسیم بندی تاسیسات الکتریکی از نظر ولتاژ :
1- ولتاژهای خیلی ضعیف :

 تا 50 ولت در جریان مستقیم ، تا مقدار موثر 24 ولت بین هادی و زمین در جریان متناوب تا 24 ولت بین فازهایی که دارای جریان سه فاز بوده و سیم نول آن به زمین متصل باشد.

2- ولتاژهای ضعیف :

 50 تا 600 ولت در جریان مستقیم،24 تا 250 ولت بین فاز و زمین در جریان متناوب 42 تا 433 ولت بین فازها اگر جریان سه فاز باشد . با توجه به عوامل مختلف مانند: مقاومت زمین در محل - مقاومت بدن شخص – رطوبت زمین و...

3- ولتاژهای قوی:

 600 تا6000 ولت در جریان مستقیم، 250 تا 33000 ولت بین هادیها و زمین در جریان متناوب،433 تا 57000 ولت بین فازها در جریان سه فاز .

4- ولتاژهای خیلی قوی:

 ولتاژهای بیش از 6000 ولت در جریان مستقیم و بیش از 33000 ولت بین هادیها و زمین در جریان متناوب و بیش از 57000 ولت بین فازها در جریان سه فاز در ردیف ولتاژهای خیلی قوی قرار دارند.

* عایق بندی قسمت های برق دار، ایجاد حصار و موانع

برق مصرفی شهری ما ۲۲۰ ولت می باشد که این مقدار برای نابودی فرد کافی است. ما روزانه با وسایل برقی بسیاری سرو کار داریم و از آنها به صورت درست یا نادرست استفاده می کنیم که باید به ایمنی جانی خود در برخورد با این وسایل توجه کنیم. به طور کلی لوازم برقی ،سیم های رابط ، کلیدها ، پریزها و ...، در محل تولید به صورت کاملا ایمنی از نظر عایقی ساخته میشوند و بسته به مورد مصرفی از نظر عایقی با هم متفاوتند . عایق ها انواع گوناگون دارند که بسته به مورد استفاده در سیم ها با نام های گوناگون شناخته می شوند.

ولی با وجود عایق های پیش ساخته نیز باید به موارد ایمنی توجه کرد مثلا نمونه بارز آن سیم کشی ساختمان هاست که از داخل لوله های پلاستیکی و داخل دیوار کار گذاشته میشوند که در وحله اول ایمنی بعد زیبایی کار را بالا میبرد .

سیم ها در قسمت اتصال به وسایل، منبع ، کلید و ... لخت هستند که برای اتصال آن به پیچ می توانیم از کابل شو یا سوکت های مخصوص استفاده کنیم تا در صد ایمنی نیز بالا رود . البته این اتصالات زیر روپوش ، درب کلیدها و... قرار میگیرند . حال اگر اتصال ما اتصال سیم به سیم باشد یعنی زیر پیچ و ... قرار نگیرد در این صورت اتصال ما باید عایق کاری شود و عایق مورد استفاده نیز باید از همان مواد عایقی باشد که روی هادی قرار دارد .

به منظور نوار پیچی محل اتصالات معمولا از چسب های لاستیکی استفاده میشود که این کار باید با نرمی و کشش توام باشد تا هوایی بین لایه ها باقی نماند و بهتر است برای این کار از وسط کار شروع شود .

اتصالات در صنعت :

تابلوهای برق موارد استفاده زیادی دارد . تابلو برقهای شبکه های الکتریکی موجودند که از بیش از صد قسمت مانند کنتاکتور ، رله ها و ... تشکیل شده اند و با برق شهر و یا برق فشار قوی تغذیه میشوند. در هر صورت سر سیم ها را به صورت پیچی اتصال داده اند . پس با وجود این همه سیم کنار هم باید به عایق بندی آنها نیز توجه شود که با درست قرار دادن آنها زیر پیچ به ایمنی توجه میشود .

برق اصلی در تابلوهای بزرگ به وسیله شمش های مسی تامین میشود یعنی به جای سیم ، شمشهای مسی که هیچگونه عایقی ندارد را در تابلو قرار میدهند . نحوه عایق بندی این شمش های مسی با سیم فرق می کند یعنی از چسب های لاستیکی نمی توان استفاده کرد. این شمش ها را به طور کامل رنگ آمیزی (عایق رنگی ) و نقاط اتصال دو شمش را از رنگ پاک و دو شمش را با پیچ به یکدیگر محکم می کنند.

تابلوها را با وجود ایمنی های کلی که در آن رعایت می شود به صورت کمدی و درب دار می سازند تا قسمت های برق دار به طور کلی از دست رس انسان دور باشد. در شبکه های برق به دلیل وجود تلفات انرژی در مسیر های طولانی مجبور به استفاده از ترانس هستند.( طبق قانون توان) تا جریان را کاهش و ولتاژ را افزایش دهند و تلفات را کم کنند. که این ترانس ها یا در اتاقک های برق و یا روی تیر های چراغ برق نصب می شوند.

از اتاقک های برق برای کنترل قسمتی از برق شهر، کوچه و خیابان تعبیه شده اند که درون این اتاقک ها به دلیل وجود تابلو های برق و قسمت های برق دار از کف پوش های توری که به زمین ارت شده اند استفاده می شود تا از برق گرفتگی شخص نسبت به وسایل جلوگیری شود در ضمن این سایت های برق از دست رس افراد معمولی به دور است و حفاظت می شود.

* شرایط محیطی جریان ها و ولتاژهای مجاز برای بدن انسان

مقدار جریانی که ممکن است بدون هیچ گونه خطری از بدن انسان عبور کند به ویژگیهای جسمی شخص ، دامنه جریان ، نوع جریان ، مسیر و طول مدت جریان بستگی دارد . شرایط محیطی هم از جمله عواملی است که می تواند در تاثیر جریان برق بر روی بدن انسان موثر باشد و باعث می شود که مقاومت بدن در شرایط مختلف محیطی تغییر کند ، مثلا در جایی که رطوبت زیاد است یا اینکه زمین زیر پای فرد مرطوب است چون که رطوبت خود انتقال دهنده جریان برق است و ذرات آب میتوانند جریان برق را هدایت کنند باعث کاهش مقاومت بدن می شود و باعث میشود حد اقل ولتاژ و جریان مجاز برای بدن کاهش یابد و در مناطق خشک مقاومت بدن حد اکثر است .

بنابر این در محیط های مرطوب خطر برق گرفتگی و تاثیر جریان و ولتاژ برق برای بدن بیشتر از محیط ها و آب و هوای خشک است . خراش ، زخم و سوختگی می تواند باعث پایین آمدن مقاومت بدن شود . فرد در مقابل جریان یک میلی آمپر واکنش نشان می دهد حتی جریان کم در حد 12میلی آمپر نیز باعث خواهد شد که عضلات دست منقبض شود .

البته آسیب این چنین شوکی (shock) بستگی به : مدت تماس ، وضع جسمی و به خصوص وضع قلبی فرد دارد . به طور کلی جریان 50 میلی آمپر به بالا کشنده است . جریان های کمتر از این هم در صورتی که از مسیر قلب عبور کند خطر ناک هستند هنگامی که فردی به علت عبور جریان برق بی هوش شده باشد حدس زدن مقدار جریانی که باعث این بی هوشی شده است غیر ممکن است در صورتی که تنفس قطع شده باشد باید فورا تنفس مصنوعی را شروع کرد .

حد ولتاژ خطر ناک محاسبه شده است : حداقل مقاومت بدن 1.3 KΩ فرض میشود ، که طبق محاسبات حداقل ولتاژ خطرناک برای بدن زمانی که حداقل جریان خطرناک برای بدن 50 میلی آمپر است از رابطه زیر بدست می آید :

U = I * R = 1300 * 0.05 = 65 V

بنابراین حداقل ولتاژ تماس خطرناک برای بدن انسان 65 ولت است . از نظر نوع جریان ، جریان متناوب به ویژه فرکانس 50 هرتز از جریان مستقیم خطر ناک تر است.

 در جدول زیر عکس العمل فیزیولوژی بدن در مقابل افزایش جریان آمده است: 

جريان مستقيم

جريان متناوب 50 تا 60 هرتز

شدت جريان ma

محسوس نيست

احساس عبور جريان ، لرزش كم انگشتان

6/0 تا 5/1

محسوس نيست

لرزش شديد انگشتان دست

2 تا 3

درد و يا خارش ، احساس گرما

تشنج دستها

5 تا 7

احساس گرماي شديد

دستها به سختي تكان مي خورد ولي مي توان آنها را از الكترودها جدا نمود، درد شديد در انگشتان

8 تا 10

احساس گرماي شديد

تشنج عضلات تا شانه ها ادامه يافته و درد شديدي احساس مي شود و تماس با الكترودها را تا 35 ثانيه مي توان تحمل كرد.

11 تا 12

احساس گرماي شديد

رها كردن الكترودها غيرممكن بوده و تعرق دستها بوجود مي آيد

15

احساس گرماي شديد انقباض كم عضلات دست

دست ناگهان فلج مي شود، الكترودها را مي توان رها كرد، درد شديد عارض گشته و تنگي نفس بوجود مي آيد.

20 تا 25

احساس ازدياد گرما انقباض عضلات ، تشنج و سختي تنفس

بند آمدن تنفس، فيبريلاسيون بطني قلب

50 تا 80

بندآمدن تنفس (خفگي)

قطع تنفس كه اگر بيش از سه ثانيه طول بكشد قلب فلج شده و حركات بطن هاي قلب قطع مي شود.

90 تا 100




شرايط واگذاري انشعاب

1- شركت امكان تأمين برق يا تغيير انشعاب برق را در محل داشته باشد .
2- متقاضي هيچگونه بدهي بابت بهاي برق يا هزينه هاي تأمين برق در محل مورد نظر يا هر محل ديگري به شركت يا ساير شركت هاي برق نداشته باشد .
3- موانعي براي انجام كار شركت در محل مورد نظر وجود نداشته باشد .
4- متقاضيان چاه كشاورزي بايستي پروانة بهره برداري معتبر از ادارة آب ارائه فرمايند .
5- متقاضيان برق در صورت داشتن شرايط ، فرم تقاضاي برق را پر نمايند .           

شرايط عمومی:

 مبنای فروش انشعاب برق کمتر از 30 کيلووات(کمتر از 50 امپر سه فاز) بر حسب جريان(آمپر) خواهد بود. در محاسبات هر 5 امپر تکفاز معادل يک کيلووات منظور خواهد گرديد.

 -جريان (آمپر)استاندارد برای انشعاب تکفاز 25 - 32 امپر و در مورد انشعاب سه فاز 15 و 25و 32 آمپر می باشد.

 -شرکتها در مناطق گرمسيری انشعاب 50امپر تکفاز و در روستاها انشعاب 15 آمپر تکفاز نيز می توانند واگذار نمایند.

 -متقاضی برق با قدرت کمتر از 30 کيلووات از احداث خطوط نيرو رسانی در داخل محدوده خدمات شهری معاف می باشد.

 -متقاضی برق با قدرت کمتر از 30 کيلووات از واگذاری زمين معاف می باشد.

 -تامين برق در خارج از محدوده شهری: در صورتی که يک يا چند متقاضی جديد در خارج از محدوده شهری باشند و در محدوده متعارف پستهای توزيع موجود نيز قرار نداشته باشند و تامين برق آنها مستلزم احداث پست هوايی باشد( به طوری که احداث خط فشار ضعيف به علت افت ولتاژ و هزينه ان موجه نباشد) احداث ترانسفورماتور متناسب با قدرت و يا هزينه تقويت ترانسفورماتور بر عهده متقاضی (متقاضيان) است. اگر شرکت برای استفاده ساير مشترکين آينده پست را بزرگتر در نظر بگيرد تفاوت هزينه بر عهده شرکت می باشد. متقاضيان بعدی که از ترانسفورماتور موجود و يا تقويت آن تامين برق خواهند شد علاوه بر پرداخت حق انشعاب هزينه تجهيزات پست را بر اساس مفاد فصل ششم "هزينه های برقراری انشعاب برق" پرداخت خواهند نمود.


گرد آورنده : irsanat.com :( محمدرضایی )
تاریخ ارسال :  1396/12/26     
تعداد مشاهده :5540


ثبت نظرات شما کاربران محترم باعث بهبود مطالب سایت خواهد شد
نام و نام خانوادگی : الزامی
تلفن/ایمیل :
نظر شما : الزامی
کد امنیتی :

الزامی


دیگر مطالب مرتبط با موضوع : برق الکترونیک، مخابرات


جهت دیدن مطالب بیشتر کلیک کنید             
آخرین مقالات ارسالی
مطالب تصادفی


دستگاه تی دی اس متر(TDS)

دستگاه پی اچ متر دیجیتال

هدایت سنج آب,EC متر

فتومتر پرتابل دیجیتال

دماسنج دیجیتال

مولتی متر دیجیتال

ph متر خاک

ph متر، ph سنج

Tds متر

آمونياك سنج

سنسور ph سنج ، پراپ ph سنج

EC متر ، EC سنج

ph سنج هانا ، تستر ph هانا

رفرکتومتر ، قند سنج

EC/TDS متر ، هدایت تی دی اس سنج

EC/TDS/PH متر ، تستر های مولتی پارامتر آب

ترازو آزمایشگاهی

اکسیژن متر آنلاین

پی اچ ph سنج آنلابن

هدایت و تی دی اس سنج آنلاین ،EC/TDS تابلویی انلاین

اکسیژن سنج DO متر آنلاین تابلویی

محصولات شرکت آدوا ADWA -ADWA

تجهیزات کنترل و اندازه گیری آنلاین

کلر سنج

فروش فوق العاده تجهیزات آنلاین تابولویی

محصولات شرکت ای زد تایوان AZ

فلکسی تستر، کلر، کلراید، سختی، سختی کلسیم، مس، روی،سیلیسم



فروشگاه ایران صنعت ،بررسی انتخاب و خرید آنلاین

فروشگاه ایران صنعت در سال 1388 تاسیس گردید، که مفتخر است ، با عرضه محصولات ابزاردقیق ، برق الکترونیک ، ابزارآلات و تجهیزات صنعتی در سراسر کشور با بهترین کیفیت و قیمت رقابتی در خدمت هموطنان گرامی باشد .
ENAMAD logo-samandehi

آدرس : کرج چهار راه کارخانه قند به سمت میدان هفت تیر خیابان پناهی کوچه پناهی 1 پلاک 61 ساختمان اهورا واحد یک
شماره تلفن : 02691300551
شماره همراه : 09106978820 واتساپ ، تلگرام ، ایتا ، روبیکا ، ای گپ روی این شماره می باشد
شماره نمابر : 30008666850361
افراد آنلاین: 60
تاریخ :1403/2/09
پرداخت آنلاین شبکه اجتماعی یوتیوب اینستاگرام شبکه اجتماعی فیس بوک

تمامي كالاها و خدمات اين سایت، داراي مجوزهاي لازم از مراجع مربوطه میاشند و فعاليتهاي اين سايت تابع قوانين و مقررات جمهوري اسلامي ايران است
تمامی حقوق مادی و معنوی این وبسایت متعلق به ایران صنعت میباشد.